โยคะ กับ กีฬา สัมพันธ์กันอย่างไร

โยคะ เป็นกิจกรรมการออกกำลังกาย ที่ในส่วนมาก ผู้หญิงจะออกไปทำกัน ผู้ชายก็ทำได้ แต่รู้หรือไม่ว่า โยคะ กับ กีฬา ก็มีความสัมพันธ์กัน โดยที่เราไม่อาจคาดถึงได้ และวันนี้ เรามีคำตอบของคำถามนี้มาให้ศึกษากัน

     ทำไม โยคะ ถึงมีความเกี่ยวข้องกับ กีฬา ฟังๆ ดูแล้ว เหมือนจะไม่สามารถที่จะเข้ากันได้ แท้จริงแล้ว มันเกี่ยวข้องกันนะ สิ่งหนึ่งที่ได้เหมือนกันแน่นอน คือ เหงื่อ และสุขภาพที่แข็งแรงขึ้น ของร่างกายของเรา วันนี้ เราจะมากล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่าง โยคะ และ กีฬา เล่าสู่กันฟังว่า สองสิ่งนี้ แท้จริงแล้ว มีความสัมพันธ์กันอย่างไรกันแน่

     โยคะ มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับการฝึก กีฬา เพราะท่าโยคะ คือ ท่าการยืดเหยียดกล้ามเนื้อเพื่อให้ข้อต่อสามารถเคลื่อนไหวได้มุม ( Range of Motion : ROM ) หรือระยะการเคลื่อนไหวเพิ่มขึ้น นอกจากนั้น การเล่นกีฬา และกิจกรรมการออกกำลังกายในรูปแบบต่างๆ นั้น ผู้เล่นต้องมีการอบอุ่นร่างกาย ( Warm Up ) ก่อนการเล่น และสามารถทำให้คลายอุ่น หรือที่เรียกว่า ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ( Cool Down ) หลังการเล่น ทั้งการอบอุ่นร่างกาย และการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ซึ่งจะมีการยืดเหยียดกล้ามเนื้อรวมอยู่ด้วย ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่า โยคะ เป็นส่วนหนึ่งของการเล่นกีฬา หรือการออกกำลังกาย นอกเหนือจากที่กล่าวถึงมาแล้วนั้น โยคะ ยังมีความสำคัญต่อการเล่นกีฬา และการออกกำลังกายด้วยเหตุผลอีกหลายประการ ดังนี้

     โยคะ ช่วยเสริมสร้างความยืดหยุ่น ( Flexibility ) ทำให้ข้อต่อสามารถเคลื่อนไหวได้มุม ( ROM ) มากขึ้น จึงสามารถเคลื่อนไหวได้โดย ไม่ติดขัด สามารถช่วยลดการบาดเจ็บ อันเนื่องมาจาการดึงของกล้ามเนื้ออย่างรวดเร็ว เพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหว หรือเคลื่อนที่ตามต้องการ จึงกล่าวได้ว่า ความยืดหยุ่น มีความสำคัญโดยตรงต่อการเล่นกีฬา ผู้ที่เล่นกีฬา สามารถพัฒนาความยืดหยุ่นของตนเองได้ ด้วยการฝึกยืดเหยียดกล้ามเนื้อ ( Stretching ) แบบต่างๆ ทั้งนี้ รวมถึงการฝึกตามแบบ โยคะ อีกด้วย

     โยคะ เป็นการฝึกจิต การฝึก โยคะ จะต้องมีการฝึกทั้งทางจิต และทางกายควบคู่กันไป นักกีฬาที่มีทักษะสูง หากไม่สามารถควบคุมความกดดัน ความวิตกกังวล ในสถานการณ์ของการแข่งขันเอาไว้ได้ ความสามารถในการเล่นกีฬา หรือการปฏิบัติกิจกรรมในครั้งนั้น ก็จะด้อยลง ขาดประสิทธิภาพ การฝึกจิตด้วยการทำท่าโยคะเพียง 1 - 2 ท่า ขณะอบอุ่นร่างกาย หรือตอนผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หลังการเล่นกีฬา เป็นการฝึกสมาธิจิตขั้นพื้นฐานให้กับนักกีฬา วิธีการดังกล่าว จะทำได้ไม่ยาก เพราะไม่ต้องอาศัยเวลาเพิ่มเติมนอกเหนือจากการฝึกซ้อมประจำวัน แต่อย่างใด

     ท่าโยคะเป็นการฝึกใช้ร่างกายด้านซ้ายและขวาให้ทำงานอย่างสมดุลกัน กีฬาบางอย่าง เช่น เทนนิส หรือ ดาบสากล มีการฝึกและใช้ร่างกายเพียงด้านเดียว ผลที่ตามมาคือ อวัยวะหรือส่วนของร่างกายที่ใช้อยู่เป็นประจำ มีการพัฒนามากกว่าอีกด้านหนึ่ง ความแตกต่างนี้ จึงอาจเป็นในเรื่องของขนาดกล้ามเนื้อข้างหนึ่งใหญ่กว่า หรือแข็งแรงกว่าอีกข้าง เป็นต้น การฝึก โยคะ สามารถแก้ไขความไม่สมดุลของกล้ามเนื้อ หรือร่างกายอันเนื่องมาจากสาเหตุดังกล่าวได้

     โยคะ เป็นการฝึกรับรู้กับลมหายใจเข้าออก มีการฝึกปราณายามะหรือ ปราณ ( Pranayama ) เป็นผลให้ผู้ฝึกมีสมาธิดีขึ้น สามารถควบคุมความตื่นเต้น และวิตกกังวลต่อสถานการณ์ของการแข่งขันได้ในระดับหนึ่ง การที่นักกีฬาควบคุมตนเองได้ดี และหวั่นไหวต่อเกมส์หรือคู่ต่อสู้น้อยลงเท่าใด ความสามารถในการเล่นก็จะยิ่งดีขึ้นเท่านั้น

     การฝึกโยคะทำให้ผู้ฝึกเกิดการผ่อนคลายทั้งทางร่างกายและทางจิตใจ การฝึก จะทำเวลาใดก็ได้ที่สะดวก เช่น ก่อนนอน การฝึกฝนโยคะอย่างถูกต้อง ทั้งในเรื่องของท่า และจังหวะการหายใจเข้าออก จึงจะก่อให้เกิดการผ่อนคลายได้ ดังนั้น ผู้ที่จะนำโยคะไปใช้ผ่อนคลายความตึงเครียด จึงต้องเรียนรู้ท่าโยคะพื้นฐานเสียก่อน ขั้นต่อไปจึงสามารถเลือกท่าประยุกต์ไปใช้ให้เหมาะสมกับประเภทกีฬาที่เล่นได้

     โยคะ ไม่ใช่การแข่งขัน ผู้สอนและผู้ฝึก โยคะ ต้องระลึกเสมอว่าข้อต่อของแต่ละคน มีความแตกต่างกัน การเลือกท่าที่เหมาะสม ฝึกตามขีดความสามารถของตน จึงจะได้ประโยชน์อย่างแท้จริง ผู้ฝึกสอนกีฬา นักกีฬา และผู้ที่ออกกำลังกาย เพื่อสุขภาพส่วนใหญ่ จะมีเป้าหมายที่ชัดเจนในการฝึก โยคะ หรือฝึกท่าประยุกต์ของ โยคะ การมีจุดมุ่งหมายในการฝึกที่ชัดเจน อาจจะช่วยให้การเลือกท่าสอดคล้องกับความต้องการยิ่งขึ้นนั่นเอง

     และนี่คือ ความสัมพันธ์ที่เกี่ยวข้องกันของ โยคะ และ กีฬา ยิ่งคนที่เป็นนักกีฬาอยู่แล้ว มาออกกำลังกายด้วย โยคะ ไปด้วย รับรองเลยว่า ทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิตของคุณ จะต้องดีขึ้นอย่างแน่นอน

ขอขอบคุณข้อมูลจาก birdofyoga

อ่านบทความเพิ่มเติม

- รักษาโรคภูมิแพ้ ด้วย โยคะ

- โยคะร้อน คืออะไร